كنفرانس عمومي سازمان آموزشي، علمي و فرهنگي ملل متحد كه از اين پس يونسكو خوانده مي‌شود، در سي و دومين نشست خود كه از تاريخ ۲۹ سپتامبر تا ۱۷ اكتبر ۲۰۰۳ در پاريس برگزار شد.
۱ ـ با اشاره به اسناد بين‌المللي موجود در مورد حقوق بشر، به ويژه اعلاميه جهاني حقوق بشر (۱۹۴۸)، پيمان بين‌المللي حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي (۱۹۶۶) و پيمان بين‌المللي حقوق مدني و سياسي (۱۹۶۶)،
۲ ـ با توجه به اهميت ميراث فرهنگي ناملموس به عنوان انگيزه اصلي تنوع فرهنگي و ضامن توسعه پايدار به طوري كه در توصيه‌نامه ۱۹۸۹ يونسكو در مورد حراست از فرهنگ سنتي و فولكلور، اعلاميه جهاني يونسكو در مورد تنوع فرهنگي (۲۰۰۱) و اعلاميه استانبول (۲۰۰۲) مصوب سومين ميز گرد وزيران فرهنگ بر آن تاكيد شده است،
۳ ـ با عنايت به وابستگي متقابل ريشه‌دار ميان ميراث فرهنگي ناملموس و ميراث فرهنگي و طبيعي ملموس،
۴ ـ با اذعان به اين كه دو جريان جهاني‌شدن و تغيير شكل اجتماعي، همراه با شرايطي كه اين دو پديده براي گفت‌وگوي دائمي جوامع ايجاد مي‌كند، همانند پديده عدم بردباري موجب افزايش تهديد‌هاي مهلكي چون زوال، كم رنگ شدن و تخريب ميراث فرهنگي ناملموس مي‌شود و اين امر به خصوص به دليل فقدان منابع لازم براي حراست از اين ميراث رخ مي‌دهد.
۵ ـ با آگاهي از گرايش جهاني و حساسيت مشترك نسبت به حراست از ميراث فرهنگي ناملموس بشر،
۶ ـ با تاييد اين كه جوامع، به‌ويژه جوامع بومي، گروه‌ها و (در برخي موارد) افراد نقش مهمي در توليد، حراست، نگهداري و بازآفريني ناملموس ايفا كرده‌اند و بدين ترتيب به غناي تنوع فرهنگي و خلاقيت بشري كمك مي‌كنند.
۷ ـ با توجه به تأثير عميق فعاليت‌هاي يونسكو در ايجاد اسناد حاوي قواعد حمايت از ميراث فرهنگي به خصوص كنوانسيون حمايت از ميراث فرهنگي و طبيعي جهان (۱۹۷۲)،
۸ ـ با توجه بيشتر به اين كه هنوز يك سند چند جانبه الزام‌آور در مورد حراست از ميراث فرهنگي ناملموس وجود ندارد.
۹ ـ با عنايت به اين كه لازم است توافقات بين‌المللي، توصيه نامه‌ها و قطعنامه‌هاي فعلي مربوط به ميراث فرهنگي و طبيعي قويا به وسيله مواد و پيش‌بيني‌هاي قانوني جديد مربوط به ميراث فرهنگي ناملموس غني و تكميل شود.
۱۰ ـ نظر به اين كه لازم است به خصوص نسل‌هاي جوان‌تر از اهميت ميراث فرهنگي ناملموس و حراست از آن بيشتر آگاه شوند،
۱۱ ـ با توجه به اين كه شايسته است جامعه بين‌الملل با مدد گرفتن از روحيه همكاري و كمك متقابل همراه با كشورهاي متعاهد در امر حراست از اين ميراث فرهنگي مشاركت كند،
۱۲ ـ با يادآوري برنامه‌هاي يونسكو در خصوص ميراث فرهنگي ناملموس، به‌ويژه اعلاميه شاهكارهاي ميراث شفاهي و ناملموس بشر،
۱۳ ـ با توجه به نقش ارزنده ميراث فرهنگي ناملموس به عنوان يكي از عوامل نزديك‌تر كردن انسان‌ها به يكديگر و تضمين تبادل و درك متقابل در ميان آنها، كنوانسيون ذيل را در روز ۱۷ اكتبر سال ۲۰۰۳ تصويب مي‌كند:
- فصل اول ـ مواد عمومي
ماده ۱ ـ مقاصد كنوانسيون
مقاصد اين كنوانسيون عبارت است از:
الف ـ حراست از ميراث فرهنگي ناملموس،
ب ـ تضمين احترام به ميراث فرهنگي ناملموس جوامع، گروه‌ها و افراد ذيربط،
پ ـ ارتقاي آگاهي محلي، ملي و بين‌المللي از اهميت ميراث فرهنگي ناملموس و تضمين درك و قدرداني متقابل از آن،
ت ـ تدارك همكاري و كمك بين‌المللي،
- ماده ۲ ـ تعاريف
از نظر اين كنوانسيون،
۱ ـ عبارت ميراث فرهنگي ناملموس به معناي اقدام‌ها، نمايش‌ها، ابرازها، دانش، مهارت‌ها ـ و نيز وسايل، اشيا، مصنوعات دستي و فضاهاي فرهنگي مرتبط با آنهاست كه جوامع، گروه‌ها و در برخي موارد افراد، آنها را به عنوان بخشي از ميراث فرهنگي خود مي‌شناسند. اين ميراث فرهنگي ناملموس كه از نسلي به نسل ديگر منتقل مي‌شود، مدام توسط جوامع و گروه‌ها در پاسخ به محيط، طبيعت و تاريخ آنها مجددا خلق مي‌شود و حس هويت و استمرار را بر ايشان به ارمغان مي آورد و بدين ترتيب احترام به تنوع فرهنگي و خلاقيت بشري را ترويج مي‌كند. در اين كنوانسيون، فقط به آن قسم ميراث فرهنگي ناملموس توجه مي‌شود كه با اسناد بين‌المللي حقوق بشر، و نيز با ضرورت احترام متقابل ميان جوامع، گروه‌ها و افراد و لزوم توسعه پايدار منطبق باشد.
۲ ـ ميراث فرهنگي ناملموس، آن‌گونه كه در بند ۱ فوق تعريف شد، در ميان ساير چيزها، در عرصه‌هاي ذيل نمودار مي‌شود:
الف ـ سنت‌ها و ابرازهاي شفاهي شامل زبان كه محلي براي ميراث فرهنگي ناملموس به شمار مي‌رود.
ب ـ هنرهاي نمايشي،
پ ـ اقدامات اجتماعي، آيين‌ها و جشنواره‌ها،
ت ـ دانش و اقدام‌هاي مربوط به طبيعت و كيهان.
ث ـ مهارت در هنرهاي دستي سنتي،
۳ ـ واژه "حراست" به معناي اقدام‌هاي با هدف تضمين دوام ميراث فرهنگي ناملموس شامل شناسايي، مستندسازي، تحقيق، حفظ وضع موجود، حمايت، ترويح، ارتقا، انتقال، به خصوص از طريق آموزش رسمي و غير رسمي و نيز احياي جنبه‌هاي مختلف اين ميراث است.
۴ ـ كشورهاي متعاهد عبارت است از كشورهايي كه نسبت به اين كنوانسيون متعهد شده‌اند و اين كنوانسيون در آن كشورها لازم‌الاجرا است.
۵ ـ اين كنوانسيون عبارت MUTATIS MUTANDIS را در مورد سرزمين‌هاي مورد اشاره در ماده ۳۳ اين كنوانسيون به كار مي‌برد كه مطابق شرايط مقرر در همان ماده، متعاهد اين كنوانسيون مي‌شوند. عبارت كشورهاي متعاهد نيز اشاره به اين سرزمين‌ها دارد.
- ماده ۳ - ارتباط با ساير اسناد بين‌المللي
هيچ چيز در اين كنوانسيون را نمي‌توان به دو شكل ذيل تعبير كرد:
الف ـ تغيير وضعيت يا كاهش سطح حمايت مورد نظر در كنوانسيون ۱۹۷۲ راجع به حمايت از ميراث فرهنگي و طبيعي جهان از اموال ميراث جهاني كه با يك مورد ميراث فرهنگي ناملموس ارتباط مستقيم دارد.
ب ـ تأثيرگذاري بر حقوق و تعهدات كشورهاي عضو اين كنوانسيون به هرگونه سند بين‌المللي مربوط به حقوق مالكيت فكري يا استفاده از ذخاير زيست محيطي و اكولوژيكي.
- فصل دوم ـ تشكيلات كنوانسيون
- ماده ۴ ـ مجمع عمومي كشورهاي متعاهد
۱ ـ بدين وسيله مجمع عمومي كشورهاي متعاهد تشكيل مي‌شود كه از اين پس مجمع عمومي خوانده مي‌شود. مجمع عمومي هيئت حاكمهي اين كنوانسيون است.
۲ ـ مجمع عمومي بايد هر دو سال يك بار يك جلسه ي عادي تشكيل دهد. اين مجمع مي‌تواند در صورت تصميم خود يا تقاضاي كميته بين‌الدول حراست از ميراث فرهنگي ناملموس و يا درخواست حداقل يك سوم كشورهاي متعاهد جلسه ي فوق‌العاده تشكيل دهد.
۳ ـ مجمع عمومي بايد آيين‌نامه داخلي خود را تصويب كند.
- ماده ۵ ـ كميته بين‌الدول حراست از ميراث فرهنگي ناملموس
۱ ـ بدين وسيله كميته بين‌الدول حراست از ميراث فرهنگي ناملموس در قالب يونسكو تشكيل و از اين پس كميته خوانده مي‌شود. اين كميته متشكل از نمايندگان ۱۸ كشور متعاهد مي‌باشد كه اين كشورها به محض لازم‌الاجرا شدن اين كنوانسيون ـ طبق ماده ۳۴ توسط كشورهاي متعاهد و در نشست مجمع عمومي انتخاب مي‌شوند.
۲ ـ به محض اين كه تعداد كشورهاي متعاهد كنوانسيون به ۵۰ رسيد، تعداد كشورهاي عضو كميته به ۲۴ كشور افزايش خواهد يافت.
- ماده ۶ ـ انتخابات و دوره‌هاي عضويت كشورهاي عضو كميته
۱ ـ انتخاب كشورهاي عضو كميته بايد تابع اصول نمايندگي جغرافيايي و نوبت‌بندي يكسان باشد.
۲ ـ كشورهاي متعاهد، كنوانسيون كشورهاي عضو كميته را در نشست مجمع عمومي براي يك دوره ۴ ساله انتخاب مي‌كنند.
۳ ـ در هر حال، دوره عضويت نيمي از كشورهاي عضو كميته كه در نخستين انتخابات برگزيده شده‌اند، محدود به دو سال است. اين كشورها بايد در نخستين انتخابات به قيد قرعه برگزيده شوند.
۴ ـ مجمع عمومي بايد هر دو سال يك بار نيمي از كشورهاي عضو كميته را تجديد كند.
۵ ـ همچنين بايد كشورهاي عضو را به تعداد كرسي‌هاي خالي انتخاب كند.
۶ ـ يك كشور عضو كميته نمي‌تواند براي دو دوره متوالي انتخاب شود.
۷ ـ كشورهاي عضو كميته بايد نمايندگان خود را از ميان افراد ذيصلاح و ماهر در عرصه‌هاي گوناگون ميراث فرهنگي ناملموس برگزينند.
- ماده ۷ ـ وظايف كميته
وظايف كميته بدون نقض ساير امتيازات ويژه‌اي كه به موجب اين كنوانسيون بدان اعطا شده است، عبارت است از:
الف ـ ترويج اهداف كنوانسيون و ترغيب و نظارت مستمر بر اجراي آنها،
ب ـ راهنمايي در مورد بهترين اقدام‌ها و ارايه توصيه‌هايي در زمينه امور مربوط به حراست از ميراث فرهنگي ناملموس،
پ ـ تهيه پيش‌نويس طرح استفاده از ذخاير صندوق و تقديم آن به مجمع عمومي براي تصويب طبق ماده ۲۵،
ت ـ جست‌وجو براي يافتن وسايل و روش‌هاي افزايش ذخاير صندوق و اتخاذ اقدامات لازم بدين منظور طبق ماده ۲۵
ث ـ تهيه دستورهاي عملي براي اجراي اين كنوانسيون و تقديم آن به مجمع عمومي براي تصويب،
ج ـ بررسي گزارش‌هاي تقديم‌شده از سوي كشورهاي متعاهد ـ طبق ماده ۲۹ ـ و خلاصه‌كردن آنها براي ارائه به مجمع عمومي،
چ ـ بررسي تقاضاهاي مربوط به بندهاي ذيل كه از سوي كشورهاي متعاهد تقديم مي‌شود و اتخاذ تصميم در مورد آنها مطابق با معيار انتخاب هدف كه توسط كميته تعيين شده و مجمع عمومي آن را به تصويب رسانده است.
۱ ـ ثبت در فهرست‌ها و پيشنهادهاي مذكور در مواد ۱۶ و ۱۷ و ۱۸،
۲ ـ اعطاي كمك بين‌المللي مذكور در ماده ۲۲،
- ماده ۸ ـ روش‌هاي كار كميته
۱ـ كميته در مقابل مجمع عمومي، پاسخگوست و بايد در مورد تمام اقدام‌ها و تصميم‌هاي خود به آن گزارش بدهد.
۲ ـ كميته بايد آيين‌نامه داخلي خود را با راي اكثريت دو سوم اعضاي خود به تصويب رساند.
۳ ـ كميته مي‌تواند هرگاه لازم تشخيص بدهد، به طور موقت براي موارد خاص مربوط به وظايف خود هيئت‌هاي مشورتي تشكيل دهد.
۴ ـ كميته مي‌تواند از هيئت‌هاي عمومي يا خصوصي و نيز افراد خصوصي ذيصلاح در عرصه‌هاي گوناگون ميراث فرهنگي ناملموس براي شركت خود دعوت به عمل آورد و با آنها در مورد موضوع‌هاي خاص مشورت كند.
- ماده ۹ ـ به رسميت‌شناختن سازمان‌هاي مشورتي
۱ ـ كميته بايد در مورد به رسميت‌شناختن سازمان‌هاي غير دولتي داراي صلاحيت مورد تأييد در عرصه ميراث فرهنگي ناملموس به عنوان يك مرجع مشورتي براي خود، به مجمع عمومي پيشنهاد بدهد.
۲ ـ كميته بايد معيار به رسميت شناختن فوق‌الذكر و چگونگي آن را نيز به مجمع عمومي پيشنهاد كند.
- ماده ۱۰ ـ دبيرخانه
۱ ـ كميته بايد از كمك دبيرخانه يونسكو بهره‌مند شود.
۲ ـ دبيرخانه بايد مستندات مجمع عمومي و كميته و نيز پيش‌نويس دستور كار جلسات آن‌ا را تهيه و اجراي تصميمات آنها را تأمين كند.
- فصل سوم ـ حراست از ميراث فرهنگي ناملموس در سطح ملي
- ماده ۱۱ ـ نقش كشورهاي متعاهد
هر كشور متعاهد بايد:
الف ـ اقدام‌هاي لازم را براي تضمين حراست از ميراث فرهنگي ناملموس موجود در سرزمين‌هاي تحت حاكميت خود اتخاذ كند،
ب ـ در ميان اقدام‌هاي حراستي مذكور در بند ۳ ماده ۲، عناصر گوناگون ميراث فرهنگي ناملموس موجود در سرزمين‌هاي تحت حاكميت خود را با مشاركت جوامع، گروه‌ها و سازمان‌هاي غير دولتي ذيربط شناسايي و تعريف كند.
- ماده ۱۲ ـ فهرست‌ها
۱ ـ به منظور تضمين شناسايي با هدف حراست، هر كشور متعاهد بايد به شيوه‌اي منطبق با وضعيت خود، يك يا چند فهرست از ميراث فرهنگي ناملموس موجود را در سرزمين‌هاي تحت حاكميت خود تهيه كند. اين فهرست‌ها بايد به طور منظم به روز شود.
۲ ـ هر كشور متعاهد بايد هنگام تقديم گزارش دوره‌اي خود به كميته ـ مذكور در ماده ۲۹ ـ اطلاعات مرتبط با اين فهرست‌ها را نيز ارائه كند.
- ماده ۱۳ ـ ساير اقدام‌هاي مربوط به حراست
هر كشور متعاهد بايد به منظور تأمين حراست، توسعه و ترويج ميراث فرهنگي ناملموس موجود در سرزمين‌هاي تحت حاكميت خود تلاش كند:
الف ـ يك سياست عمومي با هدف ترويج كاركرد ميراث فرهنگي ناملموس در جامعه و لحاظ امر حراست از اين ميراث در برنامه ريزي‌هاي خود اتخاذ كند،
ب ـ يك يا چند هيئت ذيصلاح براي حراست از ميراث فرهنگي ناملموس موجود در سرزمين‌هاي خود را معرفي كند و يا تشكيل دهد،
پ ـ مطالعات علمي، فني و هنري و نيز روش‌هاي تحقيق را با قصد حراست مؤثر از ميراث فرهنگي ناملموس به ويژه ميراث فرهنگي ناملموس در معرض خطر را ترويج و مساعدت كند،
ت ـ اقدامات حقوقي، فني، اجرايي و مالي را با اهداف ذيل اتخاذ كند:
۱ ـ مساعدت در زمينه ي ايجاد يا تقويت موسساتي براي آموزش مديريت ميراث فرهنگي ناملموس و انتقال آن ميراث از طريق نشست‌ها، بحث و تبادل نظر و فضاهايي كه براي اجرا يا ابراز آن ميراث طراحي شده‌اند،
۲ ـ تدارك دسترسي به ميراث فرهنگي ناملموس با رعايت اقدام‌هاي مرسوم حاكم بر دسترسي به جنبه‌هاي خاص اين ميراث،
۳ ـ تأسيس مؤسسات مستندسازي ميراث فرهنگي ناملموس و تسهيل دسترسي به آن.
- ماده ۱۴ ـ آموزش، افزايش آگاهي و ظرفيت سازي
هر كشور عضو بايد با استفاده از تمام وسايل مقتضي تلاش كند تا
الف ـ شناخت، احترام و ارتقاي ميراث فرهنگي ناملموس را در جامعه و به خصوص از طرق ذيل تأمين كند:
۱ ـ برنامه‌هاي مربوط به آموزش، افزايش آگاهي و اطلاع رساني جهت عموم مردم و به خصوص جوانان،
۲ ـ برنامه‌هاي خاص آموزشي و تربيتي در جوامع و گروه‌هاي ذيربط،
۳ ـ فعاليت‌هاي مربوط به ظرفيت‌سازي براي حراست از ميراث فرهنگي ناملموس به ويژه مديريت و تحقيق علمي، و ...
۴ ـ روش‌هاي غيررسمي انتقال دانش،
ب ـ عموم مردم را از خطرات پيش روي اين ميراث، و نيز اقدام‌هايي كه در قالب اين كنوانسيون انجام مي‌شود آگاه نگه دارد.
ج ـ آموزش براي حمايت از فضاهاي طبيعي و اماكن يادبودي كه وجودشان براي ابراز ميراث فرهنگي ناملموس لازم است ترويج كند.
- ماده ۱۵ ـ مشاركت جوامع، گروه‌ها و افراد
هر كشور متعاهد بايد در چهارچوب فعاليت‌هاي حراست از ميراث فرهنگي ناملموس خود تلاش كند مشاركت جوامع، گروه‌ها و در برخي موارد افرادي را كه ميراث ناملموس را خلق، نگهداري و منتقل مي‌كنند در وسيع‌ترين حد ممكن تضمين كند و آنها را فعالانه در مديريت اين ميراث دخالت دهد.
- فصل چهارم ـ حراست از ميراث فرهنگي ناملموس در سطح بين‌المللي
- ماده ۱۶ ـ فهرست نمونه ميراث فرهنگي ناملموس بشر
۱ ـ كميته بايد براي تضمين نمايان‌تر شدن ميراث فرهنگي ناملموس و آگاهي از اهميت آن و ترغيب گفت‌وگو با رعايت تنوع فرهنگي، بر اساس پيشنهاد كشورهاي متعاهد ذيربط، يك فهرست نمونه از ميراث فرهنگي ناملموس بشر ايجاد، به روز نگه دارد و منتشر كند.
۲ ـ كميته بايد معيار ايجاد، به روز كردن و انتشار فهرست نمونه را تنظيم و مجمع عمومي آن را تصويب كند.
- ماده ۱۷ ـ فهرست ميراث فرهنگي ناملموس نيازمند حراست فوري
۱ ـ كميته بايد با قصد اتخاذ اقدام‌هاي حراستي مناسب، فهرست ميراث فرهنگي ناملموس نيازمند حراست فوري را ايجاد كند، به روز نگه دارد و منتشر كند و ميراث مورد نظر را با درخواست كشورهاي متعاهد ذيربط در اين فهرست ثبت كند.
۲ ـ لازم است كميته معيار ايجاد، به روز كردن و انتشار فهرست مورد نظر را تنظيم و مجمع عمومي آن را تصويب كند.
۳ ـ در مواقعي كه فوريت فوق‌العاده وجود دارد ـ كه البته معيار واقعي آن بايد از سوي كميته پيشنهاد و توسط مجمع عمومي به تصويب برسد ـ كميته مي‌تواند با مشورت كشور متعاهد ذيربط هر مورد ميراث مربوط را در فهرست مذكور در بند ۱ اين ماده به ثبت رساند.
- ماده ۱۸ ـ برنامه‌ها، طرح‌ها و فعاليت‌هاي حراست از ميراث فرهنگي ناملموس
۱ ـ كميته بايد بر اساس پيشنهادهاي تقديم‌شده از سوي كشورهاي متعاهد و طبق معياري كه توسط كميته تعيين شده و به وسيله مجمع عمومي به تصويب رسيده است، در دوره‌هاي معين، آن دسته از برنامه‌ها، طرح‌ها و فعاليت‌هاي منطقه‌اي و نيمه منطقه‌اي مربوط به حراست از اين ميراث كه به نظر مي‌رسد اصول و اهداف اين كنوانسيون را به بهترين وجه ممكن منعكس ساخته و منطبق با نيازهاي مختص كشورهاي در حال توسعه است انتخاب و ترويج كند.
۲ ـ بدين منظور كميته بايد درخواست‌هاي كمك بين‌المللي كشورهاي متعاهد براي تهيه اين پيشنهادات را دريافت، بررسي و تصويب كند.
۳ ـ كميته بايد در اجراي اين طرح‌ها، برنامه‌ها و فعاليت‌ها از طريق نشر بهترين اقدام‌هاي با استفاده از روش‌هايي كه خود تعيين مي‌كند همراهي نمايد.
- فصل پنجم ـ همكاري و كمك بين‌الملل
- ماده ۱۹ ـ همكاري
۱ ـ از نظر اين كنوانسيون، همكاري بين‌المللي ـ در ميان ساير چيزها ـ شامل تبادل اطلاعات و تجربه، ابتكارهاي مشترك و ايجاد مكانيسم كمك به كشورهاي متعاهد در تلاش آنها براي حراست از ميراث فرهنگي ناملموس است.
۲ ـ كشورهاي متعاهد بدون ايراد خدشه نسبت به قانون‌گذاري ملي و قوانين ملي و قوانين و اقدام‌هاي عرف خود، مي‌پذيرند كه حراست از ميراث فرهنگي ناملموس مورد توجه و علاقه كلي بشريت است و لذا متعهد مي‌شوند در سطوح دو جانبه، نيمه منطقه‌اي، منطقهايي و بين‌المللي با يكديگر همكاري كنند.
- ماده ۲۰ ـ مقاصد كمك بين‌المللي
كمك بين‌المللي را مي‌توان با مقاصد ذيل اعطا كرد:
الف ـ حراست از ميراث ثبت شده در فهرست ميراث فرهنگي نيازمند حراست فوري،
ب ـ تهيه فهرست‌هاي مذكور در مواد ۱۱ و ۱۲،
پ ـ تقويت برنامه‌ها، طرح‌ها و فعاليت‌هاي انجام شده در سطوح ملي، نيمه منطقه‌اي و منطقه‌اي با هدف حراست از ميراث فرهنگي ناملموس،
ت ـ هر مقصود ديگري كه كميته لازم تشخيص بدهد.
- ماده ۲۱ ـ اشكال كمك بين‌المللي
كمك كه از سوي كميته به يك كشور متعاهد اعطا مي‌شود، بايد طبق دستورهاي عملي تهيه شده، موضوع ماده ۷ و با توافق مذكور در ماده‌ي ۲۴ بوده و مي‌تواند به اشكال ذيل باشد:
الف ـ مطالعات مربوط به جنبه‌هاي گوناگون حراست،
ب ـ تأمين كارشناسان و شاغلان در حرفه‌هاي مربوط،
پ ـ آموزش همه ي كاركنان لازم،
ت ـ استانداردسازي و ساير اقدام‌ها،
ث ـ ايجاد و عملي‌كردن زيرساخت‌ها،
ج ـ تأمين تجهيزات و دانش مربوط،
چ ـ ساير اشكال كمك مالي و فني (در صورت اقتضا) از جمله اعطاي وام‌هاي كم بهره و هدايا
- ماده ۲۲ ـ شرايط حاكم بر كمك بين‌المللي
۱ ـ كميته بايد روال بررسي تقاضاهاي دريافت كمك بين‌المللي را اتخاذ كند و اطلاعاتي كه لازم است همراه با اين تقاضاها ارائه شود، از جمله اقدام‌هاي قابل پيش‌بيني آتي، مصاحبه‌هاي لازم همراه با برآورد هزينه آنها را مشخص كند.
۲ ـ كميته بايد بررسي تقاضاهاي كمك در مواقع اضطراري را در اولويت قرار دهد.
۳ ـ كميته بايد براي اين كه يك تصميم برسد مطالعات و مشورت‌هايي را كه لازم تشخيص مي‌دهد انجام دهد.
- ماده ۲۳ ـ تقاضاي كمك بين‌المللي
۱ ـ هر كشور متعاهد مي‌تواند درخواست دريافت كمك بين‌المللي مربوط به حراست از ميراث فرهنگي ناملموس موجود در سرزمين خود را به كميته تقديم كند.
۲ ـ دو يا چند كشور متعاهد مي‌توانند درخواست‌هاي خود را به طور مشترك به كميته ارائه دهند.
۳ ـ لازم است اطلاعات قيدشده در بند ۱ ماده ۲۲ و اسناد لازم نيز همراه با درخواست ارائه شود.
- ماده ۲۴ ـ نقش كشورهاي متعاهد ذينفع
۱ ـ طبق مفاد اين كنوانسيون، كمك بين‌المللي اعطا شده بايد با توافق حاصله ميان كشور متعاهد ذينفع و كميته تنظيم شود.
۲ ـ به عنوان يك قاعدهي كلي كشور متعاهد ذينفع بايد با توجه به محدوديت‌هاي منابع خود، در هزينه اقدام‌هاي حراستي كه به خاطر آن كمك بين‌المللي ارايه شود مشاركت كند.
۳ ـ كشور متعاهد ذينفع بايد به كميته در مورد نحوه ي استفاده از كمك اعطا شده براي حراست از ميراث فرهنگي ناملموس خود گزارش بدهد.
- فصل ششم ـ صندوق ميراث فرهنگي ناملموس
- ماده ۲۵ ـ ماهيت و ذخاير صندوق
۱ ـ بدينوسيله صندوق حراست از ميراث فرهنگي ناملموس تشكيل و از اين پس صندوق خوانده مي‌شود.
۲ ـ صندوق شامل صندوق‌هاي اماني است كه مطابق قواعد مالي يونسكو تشكيل مي‌شود.
۳ ـ ذخاير صندوق شامل موارد ذيل است:
الف ـ سهميه‌هاي ارائه شده از جانب كشورهاي متعاهد،
ب ـ وجوهي كه كنفرانس عمومي يونسكو بدين منظور اختصاص مي‌دهد،
پ ـ كمك‌ها، هدايا يا وصيت‌هايي كه توسط:
اول ـ ساير كشورها،
دوم ـ سازمان‌ها و برنامه‌هاي تحت پوشش سازمان ملل متحد به خصوص "برنامه توسعه‌ي ملل متحد" و نيز ساير سازمان‌هاي بين‌المللي،
۳ ـ تشكل‌هاي عمومي يا خصوصي يا افراد،
ت ـ هر گونه نفع حاصله از ذخاير صندوق
ث ـ عوايد حاصله از برنامه‌هايي چون نمايش مجموعه‌ها و غيره كه به نفع صندوق برگزار مي‌شود،
ج ـ ساير ذخايري كه طبق قواعد و مقررات صندوق ـ كه توسط كميته طراحي مي‌شود ـ مجاز شناخته شده است.
۴ ـ كميته مي‌تواند كمك‌هاي مالي و ساير اشكال كمك براي مقاصد عمومي و اختصاصي مربوط به طرح‌هاي خاص را مشروط بر اين كه طرح‌هاي مورد نظر را تصويب كرده باشد،
۵ ـ تحت هيچ شرايط سياسي، اقتصادي و غيره كه منطبق با اهداف اين كنوانسيون نباشد، نمي‌توان به صندوق كمك مالي كرد.
- ماده ۲۶ ـ كمك‌هاي كشورهاي متعاهد به صندوق
۱ ـ كشورهاي متعاهد اين كنوانسيون تعهد مي‌كنند، صرف نظر از هر گونه كمك ديگر، حداقل هر دو سال يك بار مبلغي را به عنوان سهميه خود به صندوق بپردازند. ميزان اين سهميه به صورت درصد ثابت و مناسب براي تمام كشورها است و توسط مجمع عمومي تعيين مي‌شود. اين تصميم مجمع عمومي بايد توسط اكثريت كشورهاي متعاهد حاضر و راي‌دهنده‌اي كه اعلام مذكور در بند ۲ اين ماده را انجام نداده‌اند، اتخاذ شود. سهميه كشور متعاهد به هيچ عنوان نبايد بيشتر از يك درصد سهميه آن در بودجه منظم يونسكو باشد.
۲ ـ به هر حال، هر كشور مورد نظر در ماده ي ۳۲ يا ماده ي ۳۳ اين كنوانسيون مي‌تواند در زمان توديع اسناد تصويب، پذيرش يا الحاق اعلام كند كه مقيد به مفاد بند ۱ اين ماده نيست.
۳ ـ هر كشور متعاهد اين كنوانسيون كه اعلام مورد نظر در بند ۲ اين ماده را صورت داده است بايد دبيركل يونسكو را از انصراف خود نسبت به اعلام مورد نظر مطلع سازد. در هر حال انصراف از اين اعلام، نبايد تا تاريخ افتتاح مجمع عمومي آتي بر سهميه آن كشور اثر بگذارد.
۴ ـ براي اين كه كميته قادر به طراحي موثر عمليات خود شود، كشورهاي متعاهد اين كنوانسيون كه اعلام مذكور در بند ۲ اين ماده را صورت داده‌اند، بايد به طور منظم و حداقل هر دو سال يك بار مبلغي را كه حتي‌الامكان نزديك به ميزان سهميه‌هايي است كه در صورت تعهد آنها به مفاد بند ۱ اين ماده مي‌بايست مي‌پرداختند بپردازند.
۵ ـ هر كشور متعاهد اين كنوانسيون كه سهميه ي اجباري يا اختياري خود براي سال جاري يا يك سال قبل را نپرداخته است، شايسته عضويت در كميته نيست، اين ماده در مورد انتخابات اول اجرا نمي‌شود. دوره ماموريت هر كشور مورد نظر در اين ماده كه از قبل عضو كميته بوده است، بايد در زمان انتخابات مورد نظر در ماده ۶ اين كنوانسيون به پايان رسد.
- ماده ۲۷ ـ كمك‌هاي اختياري اضافي به صندوق
كشورهاي متعاهد كه مايلند علاوه بر سهميه مذكور در ماده‌ي ۲۶، كمك‌هاي اختياري به صندوق كنند بايد در اسرع زمان ممكن، كميته را از تصميم خود مطلع كنند تا كميته بتواند برنامه عمليات منطبق با آن را طراحي كند.
- ماده ۲۸ ـ ساير فعاليت‌هاي مربوط به افزايش بودجه صندوق
كشورهاي متعاهد بايد تا حد امكان از فعاليت‌هاي بين‌المللي كه در راستاي افزايش موجودي صندوق تحت نظارت يونسكو سازماندهي مي‌شود حمايت كنند.
- فصل هفتم ـ گزارش‌ها
- ماده ۲۹ ـ گزارش‌هاي كشورهاي متعاهد
كشورهاي متعاهد بايد با توجه به اشكال و نوبت‌بندي از پيش تعيين شده توسط كميته در مورد همه اقدامات قانون‌گذاري، اصلاح و غيره كه براي اجراي اين كنوانسيون اتخاذ كرده‌اند به كميته گزارش بدهند.
- ماده ۳۰ ـ گزارش‌ها توسط كميته
۱ ـ كميته بايد گزارشي مبتني بر فعاليت‌هاي خود و گزارش‌هاي كشورهاي متعاهد ـ مورد نظر در ماده ۲۹ ـ را تهيه و در نشست‌هاي مجمع عمومي به آن تقديم كند.
۲ ـ اين گزارش بايد به ملاحظه كنفرانس عمومي يونسكو رسانده شود.
- فصل هشتم ـ ماده انتقالي
- ماده ۳۱ ـ ارتباط با اعلاميه‌ي شاهكارهاي ميراث فرهنگي شفاهي و ناملموس بشر
۱ ـ كميته بايد مواردي را كه قبل از لازم الاجرا شدن اين كنوانسيون شاهكارهاي ميراث فرهنگي شفاهي و ناملموس بشر اعلام شده‌اند را در فهرست نمونه‌ي ميراث فرهنگي ناملموس بشر بگنجاند.
۲ ـ اقدام مذكور در بند ۱ به هيچ عنوان نبايد بدون توجه به معيار مربوط به ثبت موارد آتي كه توسط كميته و مطابق بند ۲ ماده ۱۶ ايجاد خواهد شد صورت گيرد.
۳ ـ پس از لازم‌الاجرا شدن اين كنوانسيون، اعلام ديگري مجاز نخواهد بود.
- فصل نهم ـ مواد نهايي
- ماده ۳۲ ـ تصويب و پذيرش يا قبولي
۱ ـ اين كنوانسيون بايد مورد تصويب، پذيرش يا قبولي كشورهاي عضو يونسكو و مطابق با تشريفات قانوني مخصوص آنها قرار گيرد.
۲ ـ اسناد تصويب، پذيرش يا قبولي كنوانسيون بايد نزد دبيركل يونسكو توديع شود.
- ماده ۳۳ ـ الحاق
۱ ـ همه كشورهاي غير عضو يونسكو كه كنفرانس عمومي يونسكو آنها را به الحاق به اين كنوانسيون دعوت كرده است بايد بتوانند به اين كنوانسيون ملحق شوند.
۲ ـ اين كنفرانس بايد همچنين براي الحاق سرزمين‌هايي كه از خود مختاري داخلي كه سازمان ملل نيز آن را به رسميت شناخته است برخوردارند؛ اما استقلال كامل مذكور در قطعنامه ۱۵۱۴ (پانزدهم) مجمع عمومي را دارا نيستند و در مورد مسائل تحت پوشش اين كنوانسيون صلاحيت دارند، ازجمله صلاحيت ورود به عهدنامه‌ها بر حسب اينگونه موضوعات مفتوح باشد.
۳ ـ سند الحاق بايد نزد دبيركل يونسكو توديع شود.
- ماده ۳۴ ـ لازم‌الاجرا شدن كنوانسيون
اين كنوانسيون بايد سه ماه پس از تاريخ توديع سي‌امين سند تصويب، پذيرش، يا الحاق البته فقط در مورد آن دسته از كشورهايي كه اسناد مربوطه تصويب، پذيرش يا الحاق را در آن تاريخ يا قبل از آن توديع كرده‌اند لازم‌الاجرا شود.
- ماده ۳۵ ـ سيستم‌هاي فدرال يا غيرمتمركز
مواد ذيل بايد در مورد آن دسته از كشورهاي متعاهد كه سيستم قانون اساسي فدرال يا غيرمتمركز دارند اعمال شود:
الف ـ با توجه به مفاد اين كنوانسيون، كه اجراي آن تحت حاكميت حوزه قضايي فدرال يا قدرت قانون‌گذاري مركزي قرار مي‌گيرد، تعهدات دولت فدرال يا مركزي همان است كه در مورد كشورهاي متعاهد غيرفدرال صادق است.
ب ـ با توجه به مفاد اين كنوانسيون، كه اجراي آن تحت حاكميت حوزه‌ي قضايي حكومت‌هاي منفرد، كشورها، ايالات يا كانتون‌ها كه براي اتخاذ اقدامات قانون‌گذاري متعهد به سيستم قانون اساسي فدراسيون نيستند، دولت فدرال بايد مقامات ذيصلاح اين گونه حكومت‌ها، كشورها، ايالات يا كانتون‌ها را از مفاد مذكور مطلع ساخته و به كارگيري آنها را توصيه كند.
- ماده ۳۶ ـ خروج از كنوانسيون
۱ ـ هر كشور متعاهد مي‌تواند از اين كنوانسيون خارج شود.
۲ ـ انصراف بايد طي يك سند مكتوب اعلام و سند مربوطه نزد دبيركل يونسكو توديع شود.
۳ ـ خروج از كنوانسيون بايد ۱۲ ماه پس از وصول سند مربوطه مؤثر شود. اين امر به هيچ عنوان بر تعهدات مالي كشور متعاهد خارج شده تا زماني كه كناره‌گيري از كنوانسيون موثر نشده است تاثير نخواهد گذارد.
- ماده ۳۷ ـ وظايف مربوط به توديع اسناد
دبيركل يونسكو كه اسناد نزد وي نگهداري مي‌شود، بايد كشورهاي عضو آن سازمان، كشورهاي غيرعضو سازمان مذكور در ماده ۳۳ و نيز سازمان ملل متحد را از توديع تمام اسناد تصويب، پذيرش، يا الحاق مذكور در مواد ۳۲ و ۳۳ و انصراف مذكور در ماده ۳۶ مطلع سازد.
- ماده ۳۸ ـ اصلاحات
۱ ـ كشور متعاهد مي‌تواند به طور كتبي اصلاحات اين كنوانسيون را به دبيركل پيشنهاد كند. دبيركل بايد اين پيشنهاد كتبي را ميان تمام كشورهاي متعاهد توزيع كند. اگر در طي ۶ ماه از تاريخ توزيع، كمتر از نصف كشورهاي متعاهد به اين تقاضا پاسخ ندهند، دبيركل بايد پيشنهاد مربوط را به مجمع عمومي آتي ارائه كند تا مورد بحث و بررسي و تصويب احتمالي قرار گيرد.
۲ ـ اين اصلاحات بايد مورد تصويب دو سوم اكثريت كشورهاي متعاهد حاضر و رأي دهنده قرار گيرد.
۳ ـ اصلاحات مربوطه به محض تصويب، بايد به كشورهاي متعاهد تقديم شود تا آن را مورد تصويب، پذيرش يا الحاق قرار دهند.
۴ ـ اين اصلاحات فقط در مورد كشورهاي متعاهدي كه آنها را تصويب كرده، مورد پذيرش قرار داده يا به آن ملحق شده‌اند، سه ماه پس از توديع اسناد مورد اشاره در بند ۳ اين ماده از سوي دو سوم كشورهاي متعاهد، لازم‌الاجرا است. پس از آن، اصلاحات مربوطه براي هر كشور متعاهدي كه آنها را تصويب كرده، مورد پذيرش قرار داده يا به آن ملحق شده است. سه ماه پس از تاريخ توديع اسناد تصويب، پذيرش يا الحاق مربوط توسط آن كشور متعاهد لازم‌الاجرا خواهد بود.
۵ ـ روال مذكور در بندهاي ۳ و ۴ در مورد اصلاحات ماده ۵ راجع به تعداد كشورهاي عضو كميته قابل اجرا نخواهد بود. اين اصلاحات بايد در زماني كه اتخاذ مي‌شوند، لازم‌الاجرا شود.
۶ ـ كشوري كه پس از لازم‌الاجرا شدن اصلاحات مطابق با بند ۴ اين ماده به كنوانسيون مي‌پيوندد يا:
الف ـ كشور متعاهد به كنوانسيون با اصلاح شده است، و يا
ب ـ كشور متعاهد به كنوانسيون قبل از اصلاحات بوده و متعهد به اين اصلاحات نيست.
- ماده ۳۹ ـ متون معتبر
اين كنوانسيون به زبان‌هاي عربي، چيني، انگليسي، فرانسوي، روسي و اسپانيايي تنظيم شده و هر ۶ متن اعتبار يكسان دارد.
- ماده ۴۰ ـ ثبت
اين كنوانسيون بايد طبق ماده‌ي ۱۰۲ منشور ملل متحد به تقاضاي دبيركل يونسكو در دبيرخانه سازمان ملل متحد ثبت شود.
نظر شما